Savunma Sanayinde Talaşlı İmalat: Yöntemler ve Kesici Takımlar:

Savunma Sanayi Tam Takım ile profesyonel, hızlı, kaliteli ve güvenilir tedarik süreci ile buluştu

1. Savunma Sanayinde Talaşlı İmalatın Stratejik Önemi Savunma sanayiinde kullanılan tüm parçalar, görev kritik bileşenlerdir. Bu nedenle yüksek hassasiyet, düşük tolerans ve maksimum dayanım zorunludur. Talaşlı imalat; uçak, helikopter, İHA, füze, zırhlı araç, deniz sistemleri ve elektro-optik cihazların üretiminde temel rol oynar. Savunma sanayiinin ihtiyaç duyduğu malzemeler genellikle zor işlenebilir kategorisindedir: titanyum alaşımları, Inconel gibi süper alaşımlar, yüksek dayanımlı çelikler, zırh sınıfı çelikler ve 7xxx/2xxx serisi alüminyumlar. Bu malzemelerin işlenmesi hem yüksek tecrübe hem de gelişmiş kesici takım teknolojileri gerektirir.

2. En Yaygın Üretim Yöntemi: 5 Eksen CNC Frezeleme Savunma sektöründe en çok kullanılan talaşlı imalat yöntemi 5 eksen CNC frezelemedir. Bunun sebebi: free-form yüzeylerin tek bağlamada işlenebilmesi, yüzey hassasiyetinin artması, proses süresinin kısalması ve insan hatasının minimuma inmesidir. İHA ve uçak parçalarında kullanılan ribs, spars, bracket, bulkhead, frame gibi parçaların neredeyse tamamı 5 eksen işleme gerektirir. Ayrıca füze güdüm sistemlerinde bulunan alüminyum ve titanyum gövde blokları da çok yüzeyli kompleks yapılar olduğu için 5 eksene ihtiyaç duyar.

3. Diğer Kritik Talaşlı İmalat Yöntemleri • CNC Tornalama ve Mill-Turn: Namlu bileşenleri, şaftlar, ring, rulman yuvaları, kilitleme parçaları ve motor elemanları için kritik önemdedir. • Derin Delik Delme (Gun Drill – BTA): Namlu içi, hidrolik blok kanalları ve uzun silindirik gövde parçalarında kullanılır. L/D oranı 20–100 seviyelerine ulaşabilir. • Taşlama ve Honlama: Sertleştirilmiş çelik yüzeylerin finiş işlenmesinde, özellikle namlu iç yüzey toleransında kullanılır. • EDM (Tel – Dalma): Keskin köşeli, ince yarıklı ve karmaşık geometrili parçaların üretiminde savunma sektöründe yoğun kullanılır.

4. Savunma Sanayinde Kullanılan Malzemeler ve Zorlukları • Titanyum (Ti-6Al-4V): Düşük ısı iletkenliği sebebiyle takımda ısıl yük oluşturur. Keskin geometri ve yüksek basınçlı soğutma gerektirir. • Inconel 718: Süper alaşım olduğu için kesici takım ile kimyasal reaksiyona girer, kesme sırasında deformasyon ısısı çok yüksektir. Düşük talaş derinliği ve kararlı kesme ister. • 7075 / 2024 Alüminyum: Uçak gövde parçalarında sık kullanılır. Yapısal yüksek dayanım ile hafifliği birleştirir, yüksek ilerleme hızlarını kaldırabilir. • Zırh Çelikleri (Armox vb.): Çok yüksek sertlik sebebiyle CBN veya taşlama gerektirir. Isıl işlem sonrası işlenmesi zordur.

5. Frezeleme Takımları (Solid Karbür, Indexable, Barrel) Savunma sektöründe frezeleme takım seçimi kritik önemdedir. Kullanılan başlıca takım tipleri şunlardır:

1) Solid Karbür Parmak Frezeler: Titanyum ve Inconel işleme için 4–5 oluklu, TiAlN / AlTiN / AlCrN kaplamalı, değişken helis açılı ve titreşim sönümleyici geometriye sahip takımlar kullanılır.

2) Yüksek Pozitif Uç Takmalı Frezeler: Alüminyum ve çelik blokların kaba işlenmesinde APMT / APKT pozitif uçlar yaygındır.

3) Barrel & Lens Tipi Frezeler: Free-form yüzeyleri %70’e varan daha az paso ile finişlemek için 5 eksen stratejilerinde en modern yöntemdir.

6. Tornalama Takımları (ISO Uçlar ve Malzeme Seçimi) CNMG, DNMG, VBMT, SNMG gibi ISO uç geometrileri savunma sektöründe yaygın olarak kullanılır. • Titanyum için: Keskin pozitif geometri, TiAlN kaplama önerilir. • Inconel için: Isıya dayanıklı karbür kalite, AlCrN kaplama ve düşük ilerleme. • Zırh çeliği için: CBN uçlar veya çok sert karbür kalite gerekir. • Alüminyum için: Kaplamasız polisajlı uçlar, yüksek talaş akışı için geniş talaş boşlukları önemlidir.

7. Delik İşleme Takımları • Solid Karbür Matkaplar: İçten soğutmalı, 140–150° uç açılı, yüksek performanslı matkaplardır. • Uç Takmalı Matkaplar: Büyük çaplı deliklerde ekonomik çözüm sunar. • Gun Drill – BTA Sistemleri: Namlu ve derin hidrolik kanalların vazgeçilmezidir. • Raybalar ve Havşa Takımları: En hassas delik toleranslarında kullanılır.

8. Özel Kesici Takımlar: PCD ve CBN • PCD Takımlar: Alüminyum ve kompozit (CFRP) malzemelerde en uzun takım ömrünü sağlar. İHA ve uçak parçalarının yüzey kalitesinde üst seviye sonuç verir. • CBN Takımlar: Sertleştirilmiş çeliklerin işlenmesi, zırh çeliği tornalama ve taşlamaya alternatif olarak finiş işleminde kullanılır.

9. Modern İşleme Trendleri (2025) • Yüksek Hızlı İşleme (HSM): Trokoidal frezeleme ile takım ömrü uzar, ısı dağılımı iyileşir. • Dijital Takım İzleme: Takım kırılmasını anlık algılayan sensörler savunma üretiminde standart hâle gelmiştir. • Yüksek Basınçlı Soğutma: Titanyum ve HRSA işleme sırasında takım ömründe %40’a varan iyileşme sağlar. • MQL: Kompozit ve alüminyum işleme için çevreci bir çözümdür.

10. Sonuç ve Değerlendirme Savunma sanayiinde talaşlı imalatın başarısı, doğru takım seçimi, uygun kesme parametreleri, doğru kaplama ve proses optimizasyonu ile mümkündür. 5 eksen frezeleme, çok eksenli tornalama ve derin delik delme gibi yöntemler sektörün omurgasını oluşturur. Modern kesici takım teknolojileri, üretim sürecini daha hızlı, daha hassas ve daha güvenilir hâle getirir.